Wierden – Samen met Strukton en andere partners heeft Ko Hartog Elektrotechniek BV meegewerkt om de N737 de slimste weg van Nederland maken. Hoofdaannemer Strukton Civiel verwerkte vijf innovaties in de vernieuwde N737, in Twente, die sinds kort te boek staat als de innovatieroute. Geluidscamera’s die het verkeer vroegtijdig signaleren en verkeerslichten op groen kunnen zetten, springen het meest in het oog.
Eind vorig jaar leverde de aannemer de N-weg tussen Enschede en Deurningen al fysiek op. Het wegdek is vernieuwd, verbreed, anders ingericht en voorzien van hagelnieuwe installaties. Vooral dat laatste moet nog worden ingeregeld en de besturingscomputers moeten leren de data te interpreteren die ze binnenkrijgen. Daar is het living lab dat Strukton Civiel Noord & Oost rond de weg heeft opgezet nog wel even zoet mee.
Installaties moeten gebruikers leren begrijpen
De installaties moeten namelijk ook gaan begrijpen hoe de mensen reageren op die noviteiten. Rayonmanager Jan Hendrik Fischer: “Want een rijstrook die het ene moment bestemd is voor rechtdoorgaand verkeer en bij de volgende passage voor auto’s die linksaf slaan, dat kan even wennen zijn. Daar moeten ook de gebruikers mee om leren gaan en de installaties moeten op hun beurt dat gedrag leren kennen en voorspellen. Want de weg is uiteindelijk bestemd voor de gebruikers. Het zes kilometer lange traject moet meer verkeer kunnen afwikkelen dan voorheen maar ook veiliger zijn.
Zo werken alle digitale slimmigheden van de N737 met elkaar samen.
Op de lichtmasten rondom kruispunten zijn geluidscamera’s geplaatst. Fischer noemt het bewust camera’s en geen microfoons, omdat het niet om kinderachtige sensoren gaat maar om robuuste exemplaren in een forse behuizing. Het belangrijkste is dat ze heel gericht geluid kunnen oppikken. Zo kunnen ze naderend verkeer al veel eerder signaleren dan lukt met de bekende lussen in het wegdek. Ook als op termijn geen auto nog een luidruchtige benzinemotor aan boord heeft. De geluidssignalering maakt bovendien onderscheid tussen een enkele personenauto of een colonne vrachtwagen. Zo kan het kruispunt worden vrijgegeven voor de richting die het drukst bereden wordt.
Signaleren met geluid is een primeur
Verkeer signaleren met geluid is volgens Fischer nog nooit ergens gedaan en niet minder dan primeur voor de N737. De Motis-systemen (Modulair Traffic & Infra Solutions) zijn hard bezig om te leren hoe ze de geluiden moeten interpreteren. Op het grootste kruispunt zijn wel 16 geluidscamera’s geplaatst, die het geluid uit alle richtingen oppikken.
Dezelfde microfoons, pardon camera’s, worden ook gebruikt om ongevallen te detecteren. Bij een extreem luide knal kunnen optische camera’s worden aangezet die inzoomen op de plek des onheils en zo nodig hulpdiensten te inschakelen. De installaties van de gemiddelde tunnel, zijn er niets bij.
Verlichting past zich automatisch aan
Er is nog veel meer digitale vernieuwing verwerkt in de gereconstrueerde N737. Zoals de app waarmee fietsers zich kunnen aanmelden. Ook die geeft kruispunten vrij, zeker zodra de intelligente besturing de fietsers na verloop van tijd herkent en weet welke afslag hij of zij waarschijnlijk neemt. Dezelfde app zorgt er ook voor dat de verlichting langs het fietspad aangaat bij een donkere passage door een bos. De rest van de tijd blijven de lampen uit om het nachtleven in het bos niet teveel te verstoren.
De dunne laag versterkt geopolymeer beton is door toevoeging van een zwart pigment nauwelijks van asfalt te onderscheiden.
Strukton Civiel zou zich geen wegenbouwer mogen noemen als er niet ook in de verhardingen van de N737 diverse innovaties zijn doorgevoerd. Fischer noemt Greenfalt, dat Strukton Civiel Zuid al eerder toepaste rond Breda en waarin 97% gerecylede materialen zijn verwerkt. Naast 50% asfaltgranulaat ook 47% gerecycled spoorballast en zand. Slechts 3% bitumen en andere biobased toevoegingen waren nog nodig om een goed mengsel te krijgen. Greenfalt is niet alleen in de onder- en tussenlaag toegepast, maar ook in de deklaag.
Maar bijzonderder is misschien wel de verbreding die deel uit maakte van de reconstructie. Die is niet met de gebruikelijke opbouw van puingranulaat en asfaltlagen uitgevoerd, maar met een dunne laag geopolymeer beton, versterkt met een CX-2 kunststof composiet. Het systeem dat is ontwikkeld in nauwe samenwerking met Ten Cate Geosyntheticsis is breed toepasbaar als wegenbouwbeton en kan leiden tot een halvering van de dikte van wegconstructies.
De vijf innovaties in de N737
- Greenfalt wegdek (zelfs in de deklaag)
- Duurzame wegverbreding: met een dunne laag geopolymeer beton versterkt met geotextie.
- Motis kruising, met flexibel rijstrookgebruik en akoestische signalering
- Motis intelligente passeerstrook voor langzaam verkeer (trekkers)
- Adaptieve verlichting voor sociale veiligheid
Het speciale cementloze beton is voorzien van een zwart pigment, zodat het nauwelijks te onderscheiden is van het Greenfalt. Ook met de banden zal de weggebruiker het verschil volgens rayonmanager Fischer niet voelen. Buiten de wegmarkering zijn met een wals ribbels in de betonverharding aangebracht. Die waarschuwen de automobilist als hij van de weg af dreigt te raken.
Ribbels effectiever dan wat ook
Dat beproefde middel uit de wegenbouw is voorlopig effectiever om automobilisten die niet opletten wakker te schudden, dan welke geluidscamera’s, apps andere digitale innovatie ook. De ribbels zijn schuin aangebracht, zodat de omgeving er juist weer minder last van heeft ten opzichte van de bekende grasbetonstenen.
Het Greenfalt dat op de N737 is toegepast bestaat voor 97% uit gerecycled materiaal. Foto: Emiel Muijderman / Strukton
Bron: www.cobouw.nl