Drachten – Onlangs heeft Ko Hartog een project opgeleverd in het kader van Dark Sky in de gemeente Het Bildt. “Mensen houden steeds meer van duisternis,” stelt Sjoerd Korf, verantwoordelijk voor de openbare verlichting in Het Bildt. In opdracht van de gemeente verving op de Oude en de Nieuwe Bildtdijk aan de Waddenzee SON/SOX armaturen door BRISA LED-armaturen. Als ergens lichthinder een rol speelt, is het daar wel.
Donkerte is een oerkwaliteit, vergelijkbaar met waarden als rust en stilte. De International Dark Sky Assosiation (IDA) zet zich wereldwijd in om bewustzijn te creëren rondom het thema donkerte en het belang hiervan mede door het opzetten van Dark Sky Parks. In Europa is er een aantal parken onder meer in Hongarije, Schotland en Engeland. Het eerste park in Nederland is de Boschplaat op Terschelling. Ook wordt er gewerkt aan een Dark Sky Park in het Groningse Lauwersmeergebied. Eerder al waren er initiatieven van provincie Friesland om lichthinder rondom de Waddenzee te beperken. Het positieve effect hiervan is merkbaar in het gehele Waddenzeegebied.
Een van de gemeenten in het gebied is Het Bildt, een fusiegemeente met Sint Annaparochie als hoofdkern. Door de ligging aan de Waddenzee is het een uniek gebied. Veel lintbebouwing en kleine kernen zorgen voor een afwisselend landschap. In de gemeente staan 1.850 masten voor de openbare verlichting. In totaal hebben er nu 160 een BRISA LED-armatuur gekregen met Comfort Control (dimbaar). Sjoerd Korf: “De meeste armaturen zijn geplaatst op de oude zeewering, daar stond nog SON/SOX verlichting. Het is het buitengebied, dus daar willen we geen overdaad. De BRISA past uitstekend in onze beleidsplannen en het streven naar meer duisternis in onze gemeente.”
Extensieve belichting
De dijk is tien kilometer lang en er is eigenlijk altijd uitgegaan van extensieve belichting. “Het mooiste compliment dat ik na plaatsing van de BRISA heb gekregen is van een bewoner die tegen me zei: ‘Eindelijk zie ik de sterren weer.’ Voor mij klonk dat als opdracht geslaagd, zeker ook omdat de verlichting feitelijk beter is dan vroeger. Maar het is licht wanneer gewenst. Je kunt door de BRISA 500 meter overzien, je gaat van het ene naar het volgende lichtpunt. De kleurtemperatuur is 3000 K, passend bij de omgeving. De mix is goed: enerzijds energiezuinig en anderzijds prachtige oriëntatiepunten.”
Breedstralend profiel
Er is een dimregime ingesteld, waarbij de verlichting om 22.30 uur naar 50% vermogen gaat. “De lichtbron is 14 Watt, dat betekent dat we naar 7 Watt gaan. Juist vanwege het extensieve karakter is dat voldoende. Natuurlijk voldoet de dijk niet aan de richtlijn openbare verlichting. Wij hebben echter als gemeente bepaald dat we tot 70% van de richtlijn verlichten. We zitten pal aan de Waddenzee, dat maakt dat we extra alert zijn op lichthinder. We hebben gekozen voor een lichtverdeling waarbij het breedstralend profiel ook een twee meter diepe lichtbundel achter de mast realiseert. Dat wordt als prettig ervaren. Daarmee hebben we een perfecte combinatie van twee werelden: we hebben duisternis, we besparen energie, tot 80% minder verbruik, we hebben minder onderhoudskosten en toch ook een mooi lichtbeeld. Wat me in dat verband ook opvalt is dat onze bewoners meer zijn gaan houden van de duisternis.”
Bron: Lightronics
